Historische gegevens leveren optimalisatie boorplannen en beperking schade.
In 2011 is de Gemeente Utrecht gestart met de aanleg van een 1400 meter lange nieuwe riolering langs de Kardinaal de Jongweg. Bij het project zijn door Dotka Data gegevens geleverd uit Dotka Report, WOII foto’s uit Dotka Originals aangevuld met digitalisatie en referentie van archiefmateriaal Gemeente Utrecht.
Raijmond Staneke van de Gemeente vertelt over de bevindingen:
“Medio eind 2011 kwam de vraag vanuit rioolbeheer voor de aanleg van een nieuw transportriool vanaf een groot gemaal met een capaciteit van 4.300 m3 per uur richting zuivering. Dit om het afvalwater rechtstreeks naar de zuivering te brengen, alsmede meer berging te creëren onder de grond.
Karteren ondergrond
Dit impliceerde dat we een minimale diameter nodig hadden van 1,5 meter over een lengte van 1400 meter. Door het beperkte afschot kon deze leiding niet diep komen te liggen maar in de bovenste 3 tot 4 meter, waarin de afgelopen eeuwen nogal wat stedelijke veranderingen hebben plaatsgevonden.
Hiervoor moesten wegen, oude sloten en waterpartijen, sportvelden, groen, spoorbaan alsmede terrein van de Rijksvastgoed dienst gepasseerd worden.
Ook lag een mogelijk tracé op het voormalige grensgebied van Utrecht en de vroegere luxe buitenwijk Tuindorp van Maartensdijk, thans de gemeente Utrecht vormend. In het tracé lag het vol met andere grote riolen en ondergrondse infrastructuur, waaronder hoogspanning, hogedruk gasleidingen, water-transportleidingen en hoofd-stadsverwarmingsleidingen. Om tot een keuzemodel qua aanleg te komen, moest eerst de ondergrond goed in kaart gebracht worden.
Historisch onderzoek
Tijdens het historisch onderzoek stuitten we op een oud inundatiekanaal vanaf fort Blauwkapel richting Vecht. Al speurend in ons analoge en digitale archief bleken er decennia lang nogal wat herinrichtingen te hebben plaatsgevonden.
Al schetsend kwamen we als ontwerpteam tot een ontwerp-tracé.
Aan de hand van oude kaarten, analoge en historische tekeningen, bleek er echter nog al wat verschil in positie te zitten van oude funderingen, gebouwen, spoorviaduct, bruggetjes en een sluiscomplex.
Om allereerst dat kaartmateriaal naar het huidige rijksdriehoeksnet te krijgen heeft Dotka Data diverse kaarten en luchtfoto’s aan de hand van hun kaarten gerefereerd naar het RD-net, en aangevuld met verschillende extra historische lagen kaarten en luchtfoto’s van 1809 tot recent. Ons eigen geotechnisch en milieukundig onderzoek kon ook beter afgestemd worden op de oude ondergronden.
De digitale producten van Dotka Data hebben als onderlegger er toe bijgedragen dat wij onze eigen archief tekeningen nauwkeuriger konden verwerken.
Dit gaf ons de mogelijkheid her en der het tracé nog wat aan te passen.
Ook konden we een aantal objecten aanpassen waarvan niet bekend was of deze nog aanwezig waren, zoals verschillende maaiveld verhogingen aangelegd gedurende de afgelopen decennia.
Boven: meest complexe stuk van het tracé dwars door oude inundatiekanaal van fort Blauwkapel naar de Vecht.
Verhardingen voorspeld
Tijdens de aanleg van de huidige Kardinaal de Jongweg medio 1970 heeft men snel diverse objecten gesloopt. Ook bleek bij de KLIC-melding en verstrekking van kaarten weinig of geen zinkers te staan, die echter wel nog aanwezig waren, vanuit de oude situatie met inundatiekanaal. Met behulp van diverse spitprofielen werden ook de posities van kabels en leidingen in X, Y, Z vastgesteld.
Tijdens het boren werden zinkers, andere verhardingen en oude geulen, zoals ‘voorspeld’ door de historische kaarten van Dotka, op de meter nauwkeurig aangetroffen. De keuze tussen een aanleg in open ontgraving en gesloten front boring werd aan de hand van voornoemde en de omgevingshinder (minder bomen kappen, geen doorgaande wegen afsluiten) genomen. We hebben het 1400 meter lange tracé geboord, 8 bouwkuipen gerealiseerd en alle te passeren ondergrondse objecten lagen met een bandbreedte van 25 cm op hun positie. Hierdoor zijn met de genomen maatregelen de risico’s beperkt gebleven. Er is 1 zinkerkabel geraakt, die volgens de vergunning ook nog verkeerd bleek te liggen.
Dotka Data heeft op basis van de geleverde producten er mede toe bijgedragen dat de door ons gemaakte tekeningen een goede basis gaven richting boorbedrijven. Zij konden hierop hun boorplannen optimaliseren, waardoor weinig of geen schade is ontstaan aan de omgeving.”
Raijmond Staneke is technisch adviseur IBU bij de afdeling VRE van de Gemeente Utrecht
