Dotka Data ontvangt regelmatig luchtfoto’s en brieven van de bezoekers van haar website.
We kunnen helaas niet alles plaatsen maar deze was wel erg bijzonder.
Ingezonden door Anton de Man
Warrent Officer Jack Dawson Green.
Geboren 27 december1923
Gesneuveld 17 maart 1945
Het was 27 december1923 dat in Australië in de stad Camberwell een jongetje werd geboren. Zijn ouders gaven hem de naam Jack Dawson Green.
Jack groeide op samen met zijn zuster en zijn broer. Als hij niet in de school was speelde hij vaak buiten. Vooral zijn fiets werd gebruikt om de heuvel dicht bij zijn huis op te rijden en dan met een flinke snelheid weer terug te rijden. Vaak tot schrik van veel mensen op de straat. Ook ging hij vaak met zijn vader mee naar de voetbalwedstrijden in de stad.
Na zijn schooltijd ging hij hockey spelen. Maar ook een favoriete sport was zwemmen. Hij werd lid van een zwemclub en bracht daar uren door. Behaalde er diverse prijzen maar wat hem vooral interesseerde was om mensen in nood die in het water lagen er uit te halen. Hij werd lid van een speciaal opgericht reddingsteam.
Ook kreeg hij grote interesse in vliegtuigen. Op een dag zei hij tegen zijn vader dat hij graag piloot wilde worden. Zijn ouders stemde daarmee in en in 1941melde hij zich aan bij de luchtmacht en na een keuring werd hij toegelaten tot de opleiding.
Tijdens zijn opleiding vloog hij in één van de les vliegtuigen op een hoogte van 30 meter door de hoofdstraat van de stad. Dat was een kwajongensstreek die door zijn meerdere niet werd gewaardeerd. Om Jack te leren wat wel maar vooral wat niet mocht kreeg hij 28 dagen celstraf zonder dat hij ook een salaris kreeg.
Maar op 23 juni 1943was het zo ver dat hij zijn opleiding tot piloot bij de luchtmacht had volbracht. Hij kwam thuis met zijn brevet en vertelde zijn ouders dat hij graag naar Europa wilde gaan om samen met andere piloten te gaan om te helpen landen die bezet waren door de Duitsers te bevrijden. Zijn ouders vonden dit maar niets maar Jack hield vol en in oktober 1943 nam de familie afscheid van Jack. Hij ging op de boot die hem enige weken later in Engeland weer aan wal bracht.
Daar melde hij zich aan bij de Koninklijke Australische Luchtmacht. (Roal Australian AirForce). Hij werd ondergebracht op de vliegbasis Renhill waar hij een training kreeg in het vliegen met het type Hurrican en Spitfire,
Het was 10 december1944 toen hij werd overgeplaatst naar het R.A.F. 229 Squadron op de vliegbasis Contshill.
Hij werd piloot in een Spitfire. Er werd samen met andere collega vliegers vluchten gemaakt naar Nederland om aanvoerwegen van V-2 raketten die door de Duitse bezetting vanuit den Haag naar Engeland werden afgeschoten te vernietigen.
Jack was een vriendelijke spraakzame jongen die al gauw vrienden had gemaakt onder zijn collega vliegers maar ook met het grondpersoneel.
Jack had al snel een motorfiets gekocht waarmee hij rondreed en de buurt onveilig maakte. Maar het was winter en al snel kocht hij in de stad Norwich een tweedehands auto type Ford acht. Hij reed er mee terug naar het vliegveld. Daar aangekomen zag zijn collega piloot en vriend Eric Mayde auto en hij wilde ook wel een dergelijk auto. Samen zijn ze teruggegaan naar Norwich en Eric kocht voor 60 pond ook een auto. Er was echter een probleem want Eric had nog nooit een auto bestuurd. Jack loste dit snel op en gaf Eric een kwartier les in het besturen van een auto. Samen zijn ze toen met de twee auto’s terug gereden naar het vliegveld.
Een week later reed Jack met zijn auto met hoge snelheid in een greppel naast de weg ende auto was zo beschadigd dat hij niet verder kon rijden. Jack is uit de auto gestapt en weer terug naar het vliegveld gelopen. De politie, die de andere dag de auto vond, kwam naar het vliegveld om aan de bestuurder, Jack, te vragen wat er was gebeurt. Maar Jack wilde niet praten met de politie en had aan zijn collega’s gevraagd dat als er door de politie naar hem gevraagd werd hij niet op het vliegveld was maar in de lucht met een vliegtuig.
Het was in januari 1945 dat het 229 squadron en andere naam kreeg. Vanaf dat moment werd het 603 squadron (City of Edinburgh). In februari verhuisde het squadron naar het dichtbij gelegen vliegveld in het dorp Ludham. Van hieruit werden, als het weer het toeliet, vluchten ondernomen naar Nederland om daar doelen te bombarderen van aanvoer routes van Duitse V-2 raketinstallatie die hoofdzakelijk opgesteld stonden in de buurt van den Haag.
Op één van deze vluchten, op 9 maart 1945, werd boven Nederland in de buurt van Katwijk de Spitfire van een collega van Jack geraakt door Duits luchtafweergeschut. Zijn collega gaf aan dat hij, gezien de schade aan zijn vliegtuig, niet terug durfde vliegen naar de thuisbasis in Ludham maar als dat mogelijk was naar het vliegveld bij Knokke in België wilde gaan. Jack besloot om hem niet alleen daarheen te laten vliegen en vroeg aan de vluchtleider of hij hem mocht begeleiden. Deze gaf toestemming en Jack ging naast hem vliegen en samen bereikten zij veilig de vliegbasis in Knokke.
Op zaterdag 17 maart 1945 besloot de commandant van de vliegbasis dat, gezien het weer, er weer vluchten gemaakt konden worden naar Nederland. Na twee groepen van elk zes piloten, waaronder Jack, geïnformeerd te hebben wat het doel was van de vlucht vertrokken om tien over elf in de morgen 12 vliegtuigen type spitfire Mk XVI-e me tonder hun vleugels bommen en in hun vleugels mitrailleurs richting Nederland. Jack vloog die dag in de spitfire met kenteken XT H sm473.
Na een half uur vliegen bereiken zij hun doel de spoorweg vanaf Utrecht naar Den Haag en lieten hun bommen vallen. Daarna vlogen zij terug naar het vliegveld Ursel in België wat in handen was van de Amerikanen en hebben daar gegeten terwijl het grondpersoneel de vliegtuigen weer bijtankten en weer bommen onder de vleugels plaatsten. Om half twee die middag stegen zij weer op en vlogen terug naar de spoorlijn Utrecht naar den Haag om voor de tweede maal die dag hun bommen te laten vallen.
Het doel was een spoorweg knooppunt bij Maartensdijk. Via deze spoorlijn bracht de Duitse bezetter V-2 raketten naar ”s-Gravenhage waar deze werden afgeschoten richting Engeland. De rails werd over ongeveer 100 meter vernietigd en ook een seinhuisje werd geraakt. Na de succesvolle aanval werd de terugweg naar Ursel weer ingezet. Op de terugweg zag Jack onder zich een Duitse truck rijden. Hij melde dit aan zijn vluchtleider met de woorden “Hier Jonny. Ik zie onder mij een Duitse truck rijden. Moeten wij die aanvallen?”. Zijn vluchtleider dacht dat Jonny de vluchtleider was van de andere zes toestellen die hij ook Jonny heette. De eigenlijke roepnaam van Jack was: “White two” en die had hij moeten gebruiken in plaats van Jonny. Hij vroeg die Jonny, en niet Jack, om lager te gaan vliegen om na te gaan of het mogelijk was de truck aan te vallen. Deze gaf echter aan Jack zijn vluchtleider door dat de truck te dicht bij huizen reed en dat de kans dat bij beschieting er burgers gedood zouden worden groot was. Jack zijn vluchtleider nam daarop het besluit niet aan te vallen maar gezamenlijk door te vliegen naar het al bevrijde vliegveld in het Belgische Ursel.
Maar wat deed Jack?. Die negeerde het bevel om door te vliegen en zonder dit te melden aan zijn vluchtleider keerde hij terug naar de plaats waar de truck reden begon op de truck te schieten. Zijn collega die achter aan de formatie vloog zag hem naar beneden duiken maar begreep niet wat zijn bedoeling was. Wel zag hij dat er door Duits afweergeschut geschoten werd, maar niet op wat of wie. Wel dacht hij even later een piloot te horen roepen: “Ik ben geraakt” maar wist niet wie dit riep. Terwijl de groep verder vloog miste de vluchtleider het toestel van Jack. Diverse malen vroeg hij via de radio aan Jack om zich te melden maar hij kreeg geen antwoord.
Op hetzelfde tijdstip speelde op de Gorzenweg in het buurtschap Blaakschedijk in de gemeente Heinenoord (nu gemeente Binnenmaas) in Nederland een 4 jarige jongen genaamd Anton de Man. Het was ongeveer kwart voor drie in de middag toen hij plots een grote groep vliegtuigen zag overvliegen. Duitse soldaten die in het huis er naast dat van de jongen woonden kwamen met hun geweren naar buiten want aan de grote ringen onder de vleugels en aan de zijkanten was te zien dat het Engelse vliegtuigen waren.
De formatie vloog verder. Op de Boonsweg, die haaks op de Gorzenweg stond, reed, komend vanaf de Barendrechtse brug, een Duitse truck richting het buurtschap Blaakschedijk. Daar stonden veel huizen waar mensen woonden.
Plotseling zag de jongen één vliegtuig uit de formatie terugkomen en kwam al schietend recht op hem af. De Duitse soldaten begonnen met hun geweren op het vliegtuig te schieten maar ook het luchtafweergeschut wat dicht bij de Barendrechtse brug stond opgesteld stond begon te schieten. Toen het vliegtuig recht boven de jongen zijn hoofd was maakte het plotseling een scherpe draai naar links en stortte neer in een onder water gelopen akker.
De Duitse soldaten wachtte af of de piloot uit het vliegtuig zou komen. Dat gebeurde niet. De zelfde middag is een groep Duitse soldaten naar het vliegtuig gegaan en vonden Jack dood in zijn stoel. Hij had een schotwond in zijn hoofd en de soldaten verteld later aan de jongen dat hij door een geweerkogel in zijn hoofd geraakt was en al dood was voor hij neerstortte. Dat was vermoedelijk ook de reden waarom het vliegtuig zo’n plotselinge draai naar links maakte.
Luchtfoto rechts: R.A.F. luchtfoto van 19 maart 1945 in het midden van de rode cirkel ligt het toestel van Jack wat twee dagen daarvoor neerkwam dankzij deze foto kon ik (Anton de Man) de familie in Australië laten zien waar hun broer en oom gesneuveld is. Dankzij dit soort foto’s kan er veel opgehelderd worden van wat zich voordeed in WW2.
Jack werd liggend in zijn parachute door Duitse soldaten de schuur van de boerderij van de familie de Klerk binnen gedragen.
De commandant van de Duitse soldaten die zijn hoofdkwartier in het dorp Barendrecht had gaf op zondag 18 maart 1945 aan een boer die in Barendrecht woonde opdracht om met paard en wagen Jack op te halen. Jack werd op die boerenkar gelegd zonder zijn vliegermuts en zijn laarzen. Die hadden de Duitse soldaten in de schuur hem afgenomen. Zonder dat hij bedekt was is Jack naar het kerkhof in Barendrecht vervoerd waar hij maandag 19 maart 1945 in het bijzijn van alleen Duitse soldaten werd begraven.
Terug naar 17 maart 1945. De overige elf toestellen van Jack zijn groep landen opnieuw in Ursel. Men vroeg zich af wat er met Jack gebeurt kon zijn want zij hadden geen explosie of vuur gezien. Zij hoopten dat hij een veilige noodlanding had kunnen maken en dat hij misschien krijgsgevangen was gemaakt door de Duitsers.
Maar veel tijd om na te denken was er niet. Opnieuw werden er bommen onder de vleugels aangebracht en werd weer teruggevlogen naar de spoorlijn Utrecht naar Den Haag. Na de bommen te hebben laten vallen werd teruggevlogen naar de thuisbasis Ludham in Engeland
Om half zes die middag landen er elf toestellen zonder de XT H sm473 waarin Jack vloog.
De volgende dag, 18maart, had de commandant van Jack de droeve plicht een brief te sturen naar de ouders van Jack om te laten weten dat Jack van een missie boven Nederland niet was teruggekeerd en vermist werd.
De ouders hebben tot half 1947 moeten wachten voordat de luchtmacht van Australië hen het bericht stuurde dat hij op 17 maart 1945 gesneuveld was en begraven lag op de begraafplaats van het dorp Barendrecht in Nederland.
Jack is maar 21 jaar oud geworden. Hij gaf het meest waardevolle van een mens zijn leven om mee te mogen werken aan de bevrijding van Nederland.
De nagedachtenis aan Warrent Officer Jack Dawson Green werd op 3 mei 2010 in de gemeente Binnenmaas, waaronder de vroegere gemeente Heinenoord nu onder valt, gestalte gegeven door het plaatsen van een stenen monument dicht bij de plaats waar het vliegtuig van Jack op 17 maart 1945 neer kwam en de naamgeving van de weg waar het vliegtuig neergekomen was genaamd; Jack Dawson Green pad.
Door: Anton de Man (het jongetje dat op 17 maart 1945 aan het spelen was op de Gorzenweg)
